Η νομική και κοινωνική αντιμετώπιση της πανδημίας, του Κωνσταντίνου Ρέμελη

 Η νομική και κοινωνική αντιμετώπιση της πανδημίας

Του Κωνσταντίνου Ρέμελη*

Το παρόν άρθρο αποτελεί αναδημοσίευση από την εφημερίδα “TO BHMA” (6.12.2020, ένθετο: Νέες Εποχές) και τον ιστότοπο www.tovima.gr

Στη σύγχρονη δημοκρατία δεν νοείται κατοχύρωση συνταγματικών δικαιωμάτων χωρίς την πρόβλεψη, κατά κανόνα, ανάλογων περιορισμών, καθ’ όσον το δικαίωμα ως νομικό μέγεθος δεν συνιστά απόλυτη ελευθερία και απαλλαγή από οιαδήποτε νομική δέσμευση. Χωρίς αμφιβολία η πανδημία θέτει το κράτος και τους πολίτες μπροστά σε μια πρωτόγνωρη και οδυνηρή πραγματικότητα, με έντονα χαρακτηριστικά ιδιότυπης κατάστασης πολιορκίας. Οι εκτενείς περιορισμοί στην άσκηση σημαντικών συνταγματικών δικαιωμάτων για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας δεν αποτελούν μόνο ελληνικό, αλλά παγκόσμιο φαινόμενο, που συνιστά μια αδιαμφισβήτητη πρόκληση για την προστασία των δικαιωμάτων αυτών τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Γίνεται γενικώς δεκτό ότι πρόκειται για συνταγματικά ανεκτές παρεκκλίσεις από την ομαλή λειτουργία του κράτους δικαίου, που συνιστούν κοινωνικό περιορισμό των ατομικών δικαιωμάτων. Ο περιορισμός αυτός απορρέει από την κοινωνική δέσμευση του ατόμου και την ανάγκη προστασίας του συμφέροντος του κοινωνικού συνόλου, εν όψει του ότι το άτομο δεν αποτελεί ένα αυτοτελές και αυτόνομο ον, αλλά ετερόνομο και «κοινωνικό». Με άλλα λόγια, το δίκαιο κλήθηκε να αντιμετωπίσει τη βίαιη εισβολή μιας νέας πραγματικότητας στην καθημερινότητα του ανθρώπου, με πολλά στοιχεία και χαρακτηριστικά δανεισμένα ακόμη και από αυτή την «υπερφυσική» κατάσταση που περιγράφει στη «Μεταμόρφωσή» του ο Κάφκα. Συνεπώς ο νομοθέτης, χωρίς να παραγνωρίζει ούτε την ατομικότητα ούτε την κοινωνικότητα των δικαιωμάτων, όφειλε να αντιμετωπίσει τη νέα κατάσταση ως μια αιφνίδια και δυσμενή ανατροπή της κανονικότητας με σκοπό τη συντομότερη, κατά το δυνατόν, επάνοδο σε αυτή.

Σύνταγμα και εγκληματική οργάνωση. Οριοθέτηση εννοιών.

 του Άλκη Ν. Δερβιτσιώτη*

1. Η πρόσφατη απόφαση του αρμόδιου δικαστικού σχηματισμού απάντησε καταφατικά στο ερώτημα αν τα ηγετικά στελέχη και οι βουλευτές του κόμματος της Χρυσής Αυγής  αποτελούν εγκληματική οργάνωση. Η εν λόγω απόφαση έταμε το ζήτημα στο πλαίσιο που θέτει η σχετική ποινική νομοθεσία. Απομένει να δημοσιευτεί η απόφαση για να καταστεί κοινό κτήμα και, ενδεχομένως αντικείμενο κριτικής η μέθοδος και ο τρόπος υπαγωγής των πραγματικών περιστατικών στις αντίστοιχες ποινικές διατάξεις. Μέχρις ότου συμβούν τα ανωτέρω χρήσιμη είναι η υπενθύμιση μερικών νομικών σταθερών αξιών του πολιτικού μας εποικοδομήματος, που συναποτελούν η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Γ΄ Ελληνική Δημοκρατία.

Οι νομικές αξίες μας μεταξύ άλλων μας επιβάλλουν κατ’ αρχήν τη διεξαγωγή της δίκης δημοσίως και τον κατ’ εξαίρεση αποκλεισμό της δημοσιότητας, τη διευκόλυνση του κατηγορουμένου να κατανοήσει την κατηγορία, το δικαίωμα του να κλητεύσει τους μάρτυρες που θεωρεί απαραίτητους για την πρόοδο της διαδικασίας καθώς και το δικαίωμα του να εξετάσει τους μάρτυρες κατηγορίας.

«ΔΗΜΟΣΙΕΣ  ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΑ  ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΩΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΩΝ

 ΜΕ ΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ» 

 *  Του Χαράλαμπου Γ. Κουφατζή, Δικηγόρου Παρ’ Αρείω Πάγω

Οι δημόσιες συμβάσεις παίζουν σημαντικό ρόλο στις οικονομίες των κρατών μελών, και εκτιμάται ότι αντιστοιχούν σε περισσότερο από το 16% του ΑΕΠ της Ένωσης. Οι συμβάσεις αυτές παίζουν καίριο ρόλο σε ορισμένους τομείς (όπως οι κατασκευές και τα δημόσια έργα, η ενέργεια, οι τηλεπικοινωνίες και η βαριά βιομηχανία) και χαρακτηρίζονται ιστορικά από την προτίμηση στους εγχώριους προμηθευτές, βάσει νομοθετικών ή διοικητικών κανόνων. Αυτή η έλλειψη ανοικτού και αποτελεσματικού ανταγωνισμού συνιστούσε ένα εμπόδιο στην ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς — με αποτέλεσμα να αυξάνεται το κόστος για τις αναθέτουσες αρχές και, σε ορισμένους καίριους κλάδους, να παρεμποδίζεται η ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας.

                               Μην αγανακτείτε απλώς ξεστραβωθείτε!

Αναδημοσίευση από τον Παρατηρητή της Θράκης,  13.10.2020 07:33

Του Άλκη N. Δερβιτσιώτη*

Δείτε περισσότερα στο: http://www.paratiritis-news.gr/

Στον δεύτερο Πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζον Άνταμς, αποδίδεται η φράση ότι: «ενώ όλες οι επιστήμες προχωρούν γρήγορα, η τέχνη του κυβερνάν βαδίζει σημειωτόν· το σημερινό επίπεδό της είναι το ίδιο άθλιο με εκείνο πριν τρεις χιλιάδες χρόνια». Πολλοί σπεύδουν να αποδώσουν ορθότητα στη διατύπωση του Άνταμς, λόγω της στενής σχέσης της κυβέρνησης με την ισχύ, στην καθαρά υλική μορφή της, η οποία και επιβάλλει τον φορέα της ως κυβερνήτη. Μερικοί ωστόσο –εμφανώς λιγότεροι, αλλά όχι εξ αυτού του λόγου ανάξιοι προσοχής– αποδίδουν τη στασιμότητα της τέχνης του κυβερνάν στην απόσταση που αυτή εμφανώς εξακολουθεί να διατηρεί από τα επιτεύγματα των (άλλων) επιστημών. Ο τρόπος αντίδρασης αρκετών κυβερνήσεων στον covid-19 είναι ίσως ενδεικτικός.

Συναθροίσεις και εισαγγελικοί λειτουργοί

* Του Άλκη Ν. Δερβιτσιώτη

Η πρόσφατη θέσπιση του ν. 4703/2020 “Δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις και άλλες διατάξεις” ευλόγως προκάλεσε συζητήσεις και αντιπαραθέσεις οπωσδήποτε αναγκαίες στο δημόσιο διάλογο. Οι νέες διατάξεις του ν. 4703/2020 σε ορισμένα σημεία καινοτομούν, σε ορισμένα αλλά απλώς επαναλαμβάνουν παλαιότερες ρυθμίσεις, οι οποίες άντεξαν στη δοκιμασία, την κριτική βάσανο της θεωρίας και του νομικού δόγματος, ιδίως, όμως του δικαστικού ελέγχου.

Συνήθως στη νομοθέτηση το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στις νέες ρυθμίσεις τόσο στον καθορισμό του περιεχομένου όσο και στις επιπτώσεις ιδίως στο μέγεθος των πάσης μορφής κυρώσεων. Εν προκειμένω αντικείμενο κριτικής αποτελεί η συμβατότητα της διάταξης του άρθρου 10 παρ. 3 ν. 4703/2020 προς το άρθρο 89 του Συντάγματος. 

Ελευθερία της συνάθροισης και οικονομική πραγματικότητα

Του Άλκη Ν. Δερβιτσιώτη*

Με την πρόσφατη νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη επιδιώκεται η θέσπιση σύγχρονου νομικού πλαισίου για την άσκηση της ελευθερία συναθροίσεως ή δικαιώματος του συνέρχεσθαι όπως αυτή παραδοσιακώς ορίζεται.

Η διαχρονική σημασία της ελευθερίας συνάθροισης καθίσταται πλήρως αντιληπτή, αν αναλογιστούμε ότι η αρχαία άμεση δημοκρατία βασίστηκε στην συνάθροιση των μελών του δήμου. Ακολούθως, η σύναψη του κοινωνικού συμβολαίου, έστω φαντασιακά προϋπέθεσε την συνάθροιση των συμβαλλομένων. Στην συνταγματική εξέλιξη των πολιτειών από τον 18ο αιώνα ως σήμερα η ελευθερία της συνάθροισης διαμορφώθηκε ως παρεπόμενο της ελευθερίας διαμόρφωσης και έκφρασης λόγου και γνώμης.